Αναμνήσεις από την εποχή της χούντας και τη ζωή στο Γυμνάσιο Αρρένων Σπάρτης

Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Η χούντα της 21ης Απριλίου 1967 είχε επιβάλει έναν ασφυκτικό έλεγχο στην κοινωνία, βάζοντας τον Ελληνικό Λαό σε ένα καθεστώς αποκλεισμού και απαγορεύσεων. Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν η κατάσταση για εμάς τους μαθητές του Γυμνασίου, καθώς ζούσαμε υπό το καθεστώς αυστηρού ελέγχου. Κορυφαία από αυτές τις απαγορεύσεις ήταν η απαγόρευση παρακολούθησης κινηματογραφικών ταινιών, με στόχο τη δήθεν προστασία των χρηστών ελληνορθόδοξων ηθών.

Συγκεκριμένα, γίνονταν δεκτές μόνο ταινίες εθνικο-πατριωτικού και θρησκευτικού περιεχομένου όπως οι ταινίες «Στα σύνορα της προδοσίας», «Ο τελευταίος των κομιτατζήδων», και «Παπαφλέσσας». Ωστόσο, η παρακολούθησή τους γινόταν με οργανωμένο, αυστηρό τρόπο, και μόνο μέσω του σχολείου.

Στο πλαίσιο αυτό, οι καθηγητές είχαν την υποχρέωση να ελέγχουν την εφαρμογή της απαγόρευσης, διενεργώντας τις περιβόητες «εφόδους» στα σινεμά. Καθηγητές, επιλεχθέντες από το συμβούλιο, αναλάμβαναν την ευθύνη παρακολούθησης των κινηματογραφικών προβολών, είτε περιμένοντας σε γωνίες για να συλλάβουν μαθητές αμέσως μετά την προβολή είτε εισερχόμενοι στις αίθουσες, ψάχνοντας για «παραβάτες» και καταγράφοντας τα ονόματά τους στα μπλοκάκια τους.

Οι συνέπειες για τους «συλληφθέντες» μαθητές ήταν σοβαρές και ποίκιλλαν ανάλογα με τις συνθήκες της αποβολής, που εξαρτώνταν από το είδος της ταινίας και τον αριθμό των προηγούμενων παραπτωμάτων. Ορισμένοι καθηγητές μάλιστα, είχαν τόσο φανατισθεί με την αποστολή τους ώστε πραγματοποιούσαν εφόδους και εκτός του επίσημου ωραρίου τους.

Αστυνομικοί συμμετείχαν επίσης στις εφόδους, επιδιώκοντας να «συλλάβουν» ανηλίκους που παρακολουθούσαν ταινίες που θεωρούνταν «ακατάλληλες».

Η ατμόσφαιρα στις κινηματογραφικές αίθουσες κατά τη διάρκεια εκείνης της εποχής ήταν αναμφίβολα τεταμένη, καθώς οι σκηνές καθηγητών και αστυνομικών να περιφέρονται εντός της αίθουσας αναζητώντας «παραβάτες» σκόρπιζαν φόβο.

Στις αίθουσες του σινεμά «βασίλευαν» τα ιταλικά γουέστερν, όπως τα λεγόμενα «σπαγγέτι γουέστερν», που ανήλθαν σε δημοτικότητα χάρη στον σκηνοθέτη Σέρτζιο Λεόνε και τις εμβληματικές του ταινίες όπως:

– Για μια χούφτα δολάρια

– Μονομαχία στο Ελ Πάσο

– Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος

Καλοκαίρι του ’68, είχαμε παρακολουθήσει την ταινία «Για μια χούφτα δολάρια» σε θερινό σινεμά. Το 1970, την άνοιξη, όταν ενημερωθήκαμε ότι ο κινηματογράφος Φάρος είχε προβάλλει τη συνέχεια της ταινίας με τίτλο «Μονομαχία στο Ελ Πάσο», οι μαθητές του Γυμνασίου Αρρένων ήμασταν στην αναστάτωση.

Μια μέρα, κατά τη διάρκεια της απογευματινής παράστασης, ο εξώστης του Φάρος ήταν γεμάτος από μαθητές, καθώς και το υπόλοιπο μέρος του κινηματογράφου. Ο εξώστης θεωρούνταν το ασφαλές καταφύγιο για τους μαθητές που απέφευγαν να εντοπιστούν κατά τις εφόδους. Χάρη στον μηχανικό προβολής, τον αξέχαστο Γιάννη Αργυρόπουλο, οι μαθητές μπορούσαν να δραπετεύουν από μια κρυφή σκάλα σε περίπτωσης εφόδου.

Έτσι, όταν η είσοδος καθηγητών έφτανε σε γνώση του Αργυρόπουλου, ενημέρωνε άμεσα τους μαθητές ώστε να απομακρυνθούν πριν οι καθηγητές εισέλθουν στην αίθουσα.

Αφού απολαύσαμε την ταινία, ήρθε μια είδηση από τον βοηθό μηχανικού, τον Βαγγελάκη Ζαχαρόπουλο, ότι κάποιοι καθηγητές ήταν έξω από το σινεμά και ετοιμάζονταν να ελέγξουν την κατάσταση. Αυτή τη φορά, ωστόσο, οι μαθητές δεν πανικοβλήθηκαν. Αντίθετα, παρέμειναν στις θέσεις τους, αποφασισμένοι να μην χάσουν τη μονομαχία στο Ελ Πάσο.

O Συνταγματάρχης Μόρτιμερ, στο αποκορύφωμα της ταινίας, έπρεπε να αντικρούσει τον αδίστακτο «Ελ Ίντιο», και οι μαθητές παρακολούθησαν με αγωνία, με τον κόσμο γύρω τους να τους υπενθυμίζει τον κίνδυνο.

Μετά την προβολή, οι καθηγητές ανακοίνωναν ότι είχαν ενημερωθεί λίγο αργότερα, καθώς οι Αφοί Τριτάκη είχαν εμποδίσει την είσοδό τους. Οι καθηγητές δεν είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν δωρεάν και αποφάσισαν να παραμείνουν έξω, περιμένοντας να συλλέξουν τους μαθητές κατά την έξοδο.

Η νίκη των μαθητών εκείνη την ημέρα ήταν συμβολική. Ήταν μια αναστάτωση που είχε μείνει χαραγμένη στη μνήμη των μαθητών και αποτέλεσε έναν θρύλο, μια ένδειξη αντίστασης κατά του καθεστώτος.

Στη σχολική ζωή του Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης, εκείνοι οι φοιτητές πραγματικά ξεχώρισαν για την αντοχή και την πειθαρχία τους, μετατραπώντας μια κινηματογραφική εμπειρία σε μια δυνατή δήλωση εναντίον της καταπίεσης.

1970: Τα τμήματα Δ1 και Δ2 του «Κλασικού» του Αρρένων στο αμφιθέατρο του Γυμνασίου

Σ’ αυτή τη μονομαχία «στο Ελ Πάσο», οι μαθητές του Αρρένων … τράβηξαν πρώτοι.

Πηγή: NotosPress