Η Μάχη στα Δερβενάκια και ο Ρόλος του Νικηταρά
Η μάχη στα Δερβενάκια, που έλαβε χώρα στις 26 Ιουλίου 1822, αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης. Στην καρδιά αυτής της μάχης βρέθηκε ο Νικηταράς, ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους ήρωες της εποχής, γνωστός και ως Τουρκοφάγος. Ο Νικηταράς δεν περιορίστηκε μόνο στους πυροβολισμούς της αρχής της μάχης, αλλά, αντιλαμβανόμενος την αναστάτωση και τον πανικό των αντιπάλων του, ορμάει με αποφασιστικότητα και μαχητικότητα.
Στην ιστορία της μάχης, ανησυχητικές απώλειες καταγράφηκαν, καθώς ο Νικηταράς σπάει τρία γιαταγάνια και το τέταρτο, βουτηγμένο στα αίματα, κολλάει στην παλάμη του από το πολύ ξύλο. Αυτές οι στιγμές, αν και αποτυπώνονται φρικαλέα από κάποιους «λεπτόμισχους ιστορικούς», καταδεικνύουν την ωμή πραγματικότητα του πολέμου, που σίγουρα δεν είναι «κομφετί». Η σφοδρότητα των συγκρούσεων σφραγίζει τις σελίδες της ιστορίας με εικόνες που αναδεικνύουν την γενναιότητα και τον ηρωισμό των αγωνιστών.
Στη μάχη, οι πιο ικανές ομάδες, που εξασκούνταν στις κλέφτικες τακτικές, εξελίχθηκαν σε θετική δύναμη. Τρέχοντας από βράχο σε βράχο, σκότωναν τους σκυφτούς υπό την τουρκική καταπίεση για να βρουν σωτηρία, ενώ ταυτόχρονα, οι Έλληνες αιχμάλωτοι που αναγκάστηκαν να τραβηχτούν μαζί τους από τους Οθωμανούς, βίωναν τη φρίκη και την απελπισία. Οι απελπισμένες φωνές τους ακούγονταν τη νύχτα, ηχώντας δυνατά μέσα στο σκοτάδι και την απελπισία.
Η κατάσταση στην Αργολίδα έγινε πιο κρίσιμη όταν μαθεύτηκε ότι ο Δράμαλης με τον στρατό του πλησιάζει στο Άργος. Οι Έλληνες, προσβάλλοντας τις δημόσιες αξίες τους, ετοίμασαν την άμυνά τους, υπό την ηγεσία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Μη επιτρέποντας στους Τούρκους να προχωρήσουν, ο Κολοκοτρώνης οργάνωσε ένα σχεδιασμένο στρατηγικό σχέδιο, αποτυπώνοντας την τακτική της στρατηγικής «καμμένης γης», προκαλώντας έτσι την εξάντληση των αποθεμάτων τροφών του Δράμαλη.
Η μάχη που ακολούθησε στα Δερβενάκια ήταν καθοριστική. Οι Τούρκοι υπέστησαν μια σοβαρή ήττα, με την απώλεια πάνω από 3.000 ανδρών. Με πρωτοστάτες τους Κολοκοτρώνη, Υψηλάντη και Παπαφλέσσα, οι Έλληνες έδειξαν το θάρρος και την αποφασιστικότητα τους, αποδεικνύοντας ότι η Επανάσταση μπορεί να διασωθεί. Για τον Δράμαλη, η κατάσταση σοβούσε. Αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Κόρινθο, έχοντας χάσει μεγάλο μέρος της στρατιάς του, και συνειδητοποιώντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, κλονίστηκε από την οργή του Σουλτάνου.
Η καταιγιστική νίκη του Κολοκοτρώνη δεν προσέφερε μόνο στρατηγικό προβάδισμα, αλλά και μια ηθική νίκη για τους Έλληνες. Ανακηρύχθηκε Αρχιστράτηγος της Πελοποννήσου, κερδίζοντας την εκτίμηση και τη στήριξη των προκριτών. Αυτή η νίκη καθόρισε την αναγέννηση της Επανάστασης, χτίζοντας ισχυρά θεμέλια για τον αγώνα της ελευθερίας. Ο Νικηταράς και οι συμπολεμιστές του, με τον ηρωισμό τους, έγραψαν μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της Ελληνικής ιστορίας, καθιστώντας την μάχη στα Δερβενάκια μια κλασική στιγμή στο μακρύ δρόμο προς την ελευθερία.