Αντίστροφη Μέτρηση για τα Δώρα στο Δημόσιο

Του Κώστα Κατίκου

Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει για την επαναφορά των Δώρων στο Δημόσιο, καθώς στις 6 Ιουνίου θα διεξαχθεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας η προσφυγή της ΑΔΕΔΥ για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους. Αυτή η διαδικασία έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον, καθώς υπάρχουν τρία πιθανά σενάρια, με το κόστος να κυμαίνεται μεταξύ 350 εκατ. ευρώ και 1,5 δισ. ευρώ.

Αν η απόφαση του Συμβουλίου είναι ευνοϊκή για τους υπαλλήλους, τα σενάρια που θα εξεταστούν περιλαμβάνουν:

1. Επαναφορά του επιδόματος των 1.000 ευρώ για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους, με εκτιμώμενο κόστος περίπου 700-800 εκατ. ευρώ.
2. Επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού, η οποία θα επιβαρύνει το δημόσιο πάνω από 1,5 δισ. ευρώ.
3. Θέσπιση ενός επιδόματος της τάξης των 500 ευρώ για τους δημόσιους υπαλλήλους, αντίστοιχο με τα 250 ευρώ που θα δοθούν στους συνταξιούχους τον Νοέμβριο. Το κόστος για αυτό το σενάριο ανέρχεται στα 350-400 εκατ. ευρώ.

Η τελική απόφαση ανήκει στην κυβέρνηση και θα ληφθεί ανεξάρτητα από την απόφαση του ΣτΕ. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, το ΣτΕ μπορεί να δεσμεύσει την κυβέρνηση μόνο αν κρίνει ότι τα Δώρα θα επανέλθουν στους μισθούς του δημοσίου και καθορίσει παράλληλα και το ύψος τους. Ειδικότερα, αν το ΣτΕ αποφανθεί ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να λαμβάνουν επιπλέον δύο βασικούς μισθούς, τότε η κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει την απόφαση αυτή, συμπεριλαμβανομένου του συγκεκριμένου ποσού. Μία ρεαλιστική πιθανότητα που μπορεί να προκύψει από μία θετική απόφαση είναι η επαναφορά των Δώρων στη μορφή επιδόματος ύψους 400-500 ευρώ.

Ιστορικό των Δώρων στο Δημόσιο

Η υπόθεση των Δώρων έρχεται στο προσκήνιο μετά από πολλές κρίσιμες εξελίξεις που διαδραματίστηκαν από το 2010 και μετά. Το πρώτο μνημόνιο, που ψηφίστηκε το 2010 (νόμος 3845/2010), προέβλεπε ότι τα Δώρα για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους θα περιοριστούν στα 1.000 ευρώ ετησίως, με διαχωρισμό ως εξής: 500 ευρώ για το Δώρο Χριστουγέννων, 250 ευρώ για το Δώρο Πάσχα και 250 ευρώ ως επίδομα καλοκαιρινής άδειας. Αντίστοιχοι περιορισμοί επιβλήθηκαν και στους συνταξιούχους, όπου τα Δώρα τους περιορίστηκαν σε 800 ευρώ ετησίως.

Τα παραπάνω μέτρα διατηρήθηκαν έως τον Ιούλιο του 2012, όταν και ήρθε ο νόμος 4093 (δεύτερο μνημόνιο), ο οποίος επέφερε την πλήρη κατάργηση των Δώρων. Έτσι, από 1/1/2013, οι δημόσιοι υπάλληλοι παρέμειναν με 12 μισθούς το χρόνο χωρίς κανένα άλλο επίδομα, ενώ οι συνταξιούχοι όλων των ταμείων έχουν 12 κύριες και 12 επικουρικές συντάξεις, καθώς τα Δώρα καταργήθηκαν και από τις επικουρικές συντάξεις.

Τanto οι δημόσιοι υπάλληλοι όσο και οι συνταξιούχοι προσέφυγαν στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση των περικοπών και την επαναφορά των Δώρων στα ποσά προ του 2012. Θετική επιτροπή του ΣτΕ δικαιώνει τους συνταξιούχους με αποφάσεις που διεκδικώντας την επαναφορά των Δώρων, αλλά δεν έχει υπάρξει κάποια επιστροφή αυτών μέχρι σήμερα.

Τα Δώρα των δημοσίων υπαλλήλων αξιολογήθηκαν και από το ΣτΕ το 2019. Μία απόφαση του Στ’ Τμήματος έκρινε αντισυνταγματική την κατάργηση του ετήσιου Δώρου-επιδόματος των 1.000 ευρώ, ενώ η δεύτερη απόφαση από την Ολομέλεια του Δικαστηρίου επικύρωσε την συνταγματικότητα της κατάργησής του.

Η τρέχουσα κατάσταση θέτει το ζήτημα των Δώρων ξανά στο προσκήνιο, καθώς η ΑΔΕΔΥ έχει προσφύγει εκ νέου στο ΣτΕ, επικαλούμενη την παρέμβαση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο. Η εκδίκαση της υπόθεσης θα πραγματοποιηθεί στις 6 Ιουνίου, ωστόσο η απόφαση αναμένεται να δημοσιοποιηθεί το νωρίτερο τον Δεκέμβριο του 2025.