Σχόλιο για την Έγκριση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Πελοποννήσου
Ο Επικεφαλής της Περιφερειακής Παράταξης «Πρώτα η Πελοπόννησος», Μανώλης Μάκαρης, εκφράζει τις απόψεις του σχετικά με την πρόσφατη έγκριση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου (ΠΧΠ) της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Η απόφαση αυτή, όπως αναφέρει ο περιφερειάρχης Δημήτρης Πτωχός, έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από την περιφερειακή αρχή, αφού θεωρεί ότι το ΠΧΠ αποτελεί «θεμέλιο ανάπτυξης» για την περιοχή.
Η Υποκείμενη Δομή του ΠΧΠ
Αυτό το ΠΧΠ, που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2025, στηρίζεται σε μελέτες που έχουν εκπονηθεί περίπου 15 χρόνια πριν, με δεδομένα που προέρχονται από απογραφές του 2001 και 2011, χωρίς να περιλαμβάνει στοιχεία από την πιο πρόσφατη απογραφή του 2021. Αυτή η σημαντική χρονική καθυστέρηση καθιστά το ΠΧΠ ουσιαστικά άνευ όρων και ξεπερασμένο, με αρνητικό αντίκτυπο στον περιφερειακό σχεδιασμό.
Η αναφορά σε παρωχημένες στρατηγικές όπως η “Ευρώπη 2020” δείχνει την έλλειψη προσαρμογής του ΠΧΠ στις σύγχρονες ανάγκες και εξελίξεις, όπως η “Ευρώπη 2030” και η σύγχρονη πράσινη συμφωνία (Green Deal). Επίσης, η εξάρτηση από το ΕΣΠΑ 2007-2013, όταν το τρέχον ΕΣΠΑ καλύπτει την περίοδο 2021-2027, αντικατοπτρίζει την απουσία ενημέρωσης και στρατηγικού σχεδιασμού.
Κριτική σε Υφιστάμενα Σχέδια και Έργα
Επιπλέον, το ΠΧΠ αναφέρεται σε έργα που έχουν εγκαταλειφθεί, όπως ο Λιμένας Καλαμάτας στη Δυτική Παραλία και το Αεροδρόμιο στη Δυτική Μεσσηνία. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι το κεφάλαιο που ασχολείται με τον σιδηρόδρομο Πελοποννήσου, το οποίο αναφέρει υποτιθέμενη «ανακαίνιση» του σιδηροδρομικού δικτύου, την ώρα που το τρένο είναι ανενεργό για χρόνια.
Η έλλειψη στρατηγικής για την κλιματική κρίση, τις δασικές πυρκαγιές και τη διάβρωση των ακτών είναι χαρακτηριστική, όπως και η αδυναμία να ενσωματωθούν οι κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας, όπως η πανδημία και η ενεργειακή κρίση. Ενώ τα χωριά της Πελοποννήσου ερημώνουν, το ΠΧΠ συνεχίζει να μιλάει για «ενίσχυση της τουριστικής ανάπτυξης» χωρίς ρεαλιστικές προτάσεις για την συγκράτηση του πληθυσμού και την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Η Ανάγκη για Αναθεώρηση και Σύγχρονο Σχεδιασμό
Η Μεγαλόπολη αναγνωρίζεται ως περιοχή αναδιάρθρωσης με βάση τον λιγνίτη, αλλά οι διαδικασίες απολιγνιτοποίησης που βρίσκονται σε εφαρμογή δεν έχουν ενσωματωθεί στο ΠΧΠ. Παράλληλα, αναφέρεται στο παρωχημένο ειδικό χωροταξικό σχέδιο των ΑΠΕ χωρίς να εξετάζονται οι σύγχρονες προκλήσεις που προκύπτουν από την αυξανόμενη εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στα βουνά της Πελοποννήσου.
Η διαπίστωση αυτής της σοβαρής καθυστέρησης στον σχεδιασμό του ΠΧΠ υπογραμμίζει τις αδυναμίες της ελληνικής διοίκησης στην Πελοπόννησο, με ερωτήματα σχετικά με την έγκαιρη δημοσίευση και την ποιότητα των δεδομένων που χρησιμοποιούνται για τη λήψη αποφάσεων. Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει άμεση αναθεώρηση του ΠΧΠ σε κάθε περιφερειακή ενότητα, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και προκλήσεις του πληθυσμού της Πελοποννήσου. Μόνο με μια τέτοια προσέγγιση μπορεί το ΠΧΠ να αποκτήσει πραγματική αξία και χρησιμότητα στο αύριο της περιοχής.