Η Σπάρτη είναι μια μικρή πόλη σε ιστό και κεντροβαρής. Η λεωφόρος Παλαιολόγου, από την πρώτη μέρα ίδρυσης της Σπάρτης, καθορίζει την πόλη, την ανάπτυξη, τη ζωή της. (Στην φωτογραφία η Παλαιολόγου έτσι όπως έπρεπε να έχει παραδοθεί σήμερα)
Μετά από πολλά χρόνια ο δήμος Σπάρτης, από τη δημαρχία Αργειτάκου έως και την δημαρχία Βακαλόπουλου, φαίνεται ότι θα κρατά μια καυτή πατάτα, αυτή του έργου της ανάπλασης της Παλαιολόγου. Επί Αργειτάκου άρχισε η συζήτηση για ένα αναγκαίο έργο οικολογικής παρέμβασης με δωρεάν μελέτη, επί Βαλιώτη έγινε μεγάλο θέμα με τοποθετήσεις αρχιτεκτόνων και συγκοινωνιολόγων να περιορίζουν το αυτοκίνητο, επί Δούκα έπεσε η πρώτη τσαπιά και ίσως πέσει και η δεύτερη και επί Βακαλόπουλου ίσως ολοκληρωθεί ένα απολύτως αμφιλεγόμενο έργο. Αμφιλεγόμενο ακόμα και από την πλειοψηφία του απερχόμενου Δημοτικού Συμβουλίου Σπάρτης (!)
Όποιος παρακολούθησε τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σπάρτης την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2023 κατάλαβε πολλά. Πάνω απ΄ όλα όμως έγινε κατανοητό ότι το έργο της Παλαιολόγου που χρειάζεται με βάση την σύμβαση περίπου 12 μήνες για να γίνει, έχει, ως φυσικό αντικείμενο, εκτελεστεί μόνο στο 10% και αυτό το ποσοστό με δυσανάλογα πολλά προβλήματα, ενστάσεις και επιφυλάξεις.
Θα μπορούσε κανείς να μείνει στη λακωνική διατύπωση ενός δημοτικού συμβούλου, του Παναγιώτη Κουρτσούνη, που αναρωτήθηκε: «Ποιος ελέγχει τον εργολάβο και γιατί εγκαίρως δεν έγιναν παρατηρήσεις;». Για την ιστορία (την δημοτική) αξίζει να δούμε τι και πως συζήτησαν τον κρίσιμο αυτό έργο για την Σπάρτη, οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι επικεφαλής των παρατάξεων και ο δήμαρχος.
Το θέμα που ήρθε συζήτηση αφορούσε στην έγκριση παράτασης ολοκλήρωσης του έργου για 48 ημέρες. Φαίνεται κωμική η χρονική παράταση αν αναλογιστεί κανείς ότι για το 10% του έργου ο εργολάβος χρειάστηκε 10 μήνες. Ο χειμώνας είναι μπροστά… Οι 48 ημέρες θα εξανεμιστούν.
Αυτό που προέκυψε απ’ όσα είπαν – αλλά και από εκείνα που δεν ακούσαμε – στο δημοτικό συμβούλιο είναι ότι ο Δήμαρχος ή έστω οι επικεφαλής των Παρατάξεων, έπρεπε, προ πολλού, να έχουν φέρει προς συζήτηση το θέμα της Παλαιολόγου. Όμως οι προεκλογικές ισορροπίες, εδώ κι έξι μήνες, δεν άφηναν περιθώρια.
Η Διαχειριστική Αρχή συμφωνεί για την παραχώρηση παράτασης στον εργολάβο, επειδή υπήρξαν μέρες που οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν εργασίες. Μια διατύπωση που, αν μη τι άλλο, αποτελεί εμπαιγμό για τους πολίτες και κυρίως για τους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων στην Παλαιολόγου. Στον χρόνο που έχει περάσει, από την εγκατάσταση του εργολάβου, οι Αρχές κρίνουν ότι μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί το 100% του έργου. Ωστόσο, αν κι έχει γίνει μόνον το 10%, δίνουν παράταση γιατί 38 ημέρες ο καιρός δεν άφησε τον εργολάβο να δουλέψει… Άλλες 10 ημέρες για επιπλέον εργασίες που υπέδειξε ο δήμος…
Μετά την παρέλευση των 48 ημερών αν ο εργολάβος δεν παραδώσει το 90% (πράγμα αδύνατον) θα επιβληθούν ποινικές ρήτρες, εκτός και αν ο Νοέμβριος είναι βροχερός «φίλος» του αναδόχου.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι κατά την συζήτηση του θέματος δεν απαντήθηκε η επισήμανση του Βαγγέλη Βαλιώτη σύμφωνα με την οποία ο εργολάβος έχει κάνει αίτηση για διακοπή των εργασιών. Μπορούμε να φανταστούμε τι σημαίνει για τη Σπάρτη η διακοπή του έργου της Παλαιολόγου, στην κατάσταση που είναι σήμερα…
Εύλογα λοιπόν έρχεται ως επόμενη σκέψη το κατά πόσο οι πολίτες, οι επιχειρηματίες και οι ιδιοκτήτες ακινήτων στην Παλαιολόγου, έχουν το δικαίωμα και το έρεισμα για προσφυγή στην Δικαιοσύνη. Το ερώτημα είναι αν θα μπορούν να στραφούν κατά του εργολάβου ή αν θα χρειαστεί να στραφούν και κατά του Δήμου;
Αίσθηση έκανε η ομολογία του δημοτικού συμβούλου Δημήτρη Αποστολάκου, ο οποίος, ως στέλεχος της Παράταξης Βαλιώτη που έφερε το έργο, τόνισε ότι αν και αρχικά ήταν υποστηρικτής του έργου της ανάπλασης, αν μπορούσε σήμερα θα άλλαζε την απόφασή του. «Το κέντρο βάλτωσε» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε «τι θα γίνει αν έχουμε νεροποντές;». Ο Σταύρος Αργειτάκος εκτίμησε ότι η χρονική παράταση δεν φθάνει. «Είμαστε αντίθετοι με το έργο και δικαιωθήκαμε…» είπε με νόημα. Ο Αλέκος Βουνάσης τόνισε ότι το έργο έπρεπε να εκτελέσει ο δήμος με ίδια μέσα. Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Μιχάλης Βακαλόπουλος υποστήριξε την παράταση προκειμένου το έργο να ολοκληρωθεί γιατί αυτό προέχει τώρα και όχι η απόδοση ευθυνών.
Ο Βαγγέλης Βαλιώτης σημείωσε ότι η Τεχνική Υπηρεσία είτε επιεικής αρχικά στον εργολάβο. Θύμισε ότι αν το έργο απενταχθεί ο δήμος θα πληρώσει πανωπροίκια. Ο Βαγγέλης Βαλιώτης τόνισε ότι άλλες είναι οι επιδιώξεις του εργολάβου που έχει πάρει τους εργάτες από το εργοτάξιο από τον Σεπτέμβριο… Υπογράμμισε ότι ψηφίζει μεν την παράταση χρόνου για να διασφαλίσει τα συμφέροντα του δήμου αλλά θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις στον εργολάβο με αγωγές.
Ο δήμαρχος Σπάρτης Πέτρος Δούκας, εισήλθε πιο αργά στην συζήτηση για να πει ότι είναι από τις περιπτώσεις «ου μπλέξεις» και τελικά θα αναγκαστούμε να πάρουμε σκληρά μέτρα.
Κατά τη συζήτηση δεν δόθηκαν επαρκείς απαντήσεις σε αυτό που φέρεται να έχει πει ο ίδιος ο εργολάβος ότι δηλαδή, το έργο της Παλαιολόγου, ακόμα και αν ολοκληρωθεί σε 4 χρόνια θα έχει χαλάσει… Ακούστηκε επίσης ότι αν ένα έργο έχει πρόβλημα υπάρχουν και τα δικαστήρια για την λύση τους. Τέθηκε το ερώτημα αν οι πολίτες έχουν δικαίωμα προσφυγής στη Δικαιοσύνη. Είπαν επίσης σύμβουλοι ότι όσες μέρες παράταση και αν δοθούν το έργο δεν θα τελειώσει. Ότι ο εργολάβος «δεν έχει τσίπα και κοροϊδεύει δήμο και πολίτες».
Η αρμόδια αντιδήμαρχος Γεωργία Ζαχαράκη τόνισε: «Κάναμε τα πάντα. Δεν είπαμε ψέματα. Σε κάθε πρόβλημα ασκούσαμε έλεγχο ή δίναμε λύση. Είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε παράταση. Προσωπικά θα ήθελα έκπτωση του Εργολάβου από το έργο…»
Το Δημοτικό Συμβούλιο ψήφισε, με 24 ναι, 5 όχι και κάποιες αποχές, υπέρ της παράτασης των 48 ημερών.
Το πρόβλημα όμως τώρα, συνεχίζεται…
Όλα δείχνουν ότι το έργο δύσκολα θα ολοκληρωθεί κι ενδέχεται να απενταχθεί. Αυτό σημαίνει μεγάλο πρόβλημα για τη Σπάρτη. Ας προσέξουμε όμως. Μιλούν όλοι για ένα έργο που ακόμα και αν ολοκληρωθεί θα έχει πολλά προβλήματα.
Ήδη και η Τεχνική Υπηρεσία αποδέχθηκε ότι υπάρχει πρόβλημα στο τμήμα με τους κυβόλιθους και χρειάζεται παρέμβαση. Πριν καν το έργο ολοκληρωθεί. Προβλήματα με κάποια πλατάνια. Προβλήματα γενικά, συγκεκριμένα τεχνικά αλλά και αόριστα πολιτικά…
Στη συζήτηση του δημοτικού συμβουλίου αυτή τη φορά δεν άνοιξε θέμα για πλήρη ανατροπή της κατάστασης, ίσως γιατί κάτι τέτοιο θα ευνοούσε τον εργολάβο του έργου που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι θα ξανασυναντηθεί με τον δήμαρχο Σπάρτης στα δικαστήρια.
Όμως σε θεωρητικό, προς το παρόν, επίπεδο, θα πρέπει ο δήμος Σπάρτης να είναι σε θέση να δώσει απάντηση σε κάθε ένα ερώτημα:
- Μπορεί να γίνει τροποποίηση της μελέτης;
- Μπορεί να γίνει επαναδημοπράτηση του έργου;
- Μπορεί να «ξηλωθεί» ό,τι έχει γίνει λάθος;
- Μπορεί η Παλαιολόγου, ακόμα και με οικονομική επιβάρυνση όχι μόνον να διασωθεί αλλά να γίνει εμβληματικό έργο για την Σπάρτης;
- Ο νέος δήμαρχος Μιχάλης Βακαλόπουλος διατύπωσε μια φράση «κλειδί» λέγοντας ότι «δεν είναι ώρα να αποδώσουμε ευθύνες». Άρα κάποια στιγμή αυτή η ώρα θα έρθει;
Με την ευχή η τραγική κατάσταση της Παλαιολόγου και οι ευθύνες που απορρέουν να μην ήταν ο καταλύτης προεκλογικών και εκλογικών εξελίξεων που βιώσαμε, οι εκλεγμένοι Σπαρτιάτες, απερχόμενοι και επερχόμενοι, θα πρέπει, όταν οι πολίτες τους ερωτούν, να είναι σε θέση να απαντήσουν:
- Κινδυνεύουμε από το εργοτάξιο στην κατάσταση που είναι σήμερα;
- Πόσο θα παραμείνει κλειστό;
- Το έργο θα διακοπεί; Γιατί;
- Είναι ανεπαρκής η μελέτη του έργου;
- Ο ανάδοχος έλεγξε τη μελέτη πριν αναλάβει;
- Ποιος φταίει για την, πιθανώς, ανεπαρκή ή ανώριμη μελέτη;
- Κατήγγειλε πιθανό πρόβλημα στη μελέτη ο ανάδοχος εγκαίρως σε αρμόδια αρχή;
- Τι έκανε η αρμόδια αρχή, αν υπήρξε τέτοια καταγγελία;
- Σήμερα ποιος είναι κατά νόμο ο κύριος του Εργοταξίου;
- Ποιος έχει την ευθύνη αν συμβεί δυστύχημα μέσα στο εργοτάξιο ή έξω από αυτό εξ αιτίας υλικών του έργου;
- Ανάδοχος και Δήμος έχουν φθάσει ή θα οδηγηθούν στα δικαστήρια;
- Ζητά αποζημίωση ο ανάδοχος;
- Ποιος θα αποζημιώσει τους πολίτες αν τεκμηριώσουν ζημιά και μείωση του τζίρου τους χωρίς δικαιολογία;
- Η εταιρεία που θα εγκαταστήσει το συντριβάνι (στο βαρέλι) έχει πράγματι αρνηθεί να εκτελέσει το έργο;
- Έπρεπε να έχει γίνει μεταφορά υπόγειου δωματίου του ΟΤΕ κάτω ακριβώς από τη θέση του συντριβανιού;
- Έπρεπε ήδη να έχει γίνει μεταφορά περιπτέρων από τον δήμο;
- Μπορούσε να έχει γίνει μεταφορά εργοταξίου έξω από την λεωφόρο;
- Αληθεύει ότι επιχειρηματίες εστίασης υποδεικνύουν υλικά κατασκευής του έργου στον ανάδοχο;
- Αληθεύει ότι αν ο κατασκευαστής ακολουθήσει τη μελέτη η πόλη θα πλημμυρίσει σε μια δυνατή βροχή;
- Τι κάνει ο δήμος εξ αιτίας της αναφοράς ότι το έργο αυτό σε 4 χρόνια θα έχει χαλάσει;
- Μπορεί να τεκμηριωθεί η παράταση στον χρόνο αποπεράτωσης του έργου την στιγμή που αιτία της καθυστέρησης είναι η κακή – κατά τον ανάδοχο – μελέτη;
- Ο ανάδοχος είναι δύστροπος, ασυνεπής, ανεπαρκής, ανακόλουθος στη συνεργασία του με τον Δήμο Σπάρτης, όπως λένε αιρετοί;
- Θα έπρεπε να λειτουργούν ήδη τα νέα πάρκινγκ του δήμου για να γίνει αποσυμφόρηση της Παλαιολόγου που είναι ίσως το μοναδικό εργοτάξιο σε παράλληλη χρήση από τα συνεργεία του έργου και από τους πολίτες;
Το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί! Αλλά όχι εις βάρος της πόλης.
Το έργο ανάπλασης της Παλαιολόγου θα χαρακτηρίσει την επάρκεια, την ετοιμότητα, την αρτιότητα, την ικανότητα και την αποτελεσματικότητα του δήμου Σπάρτης διαχρονικά. Ισως χρειαστούν περισσότερες από 3 θητείες (δηλαδή 15 χρόνια) για ένα έργο που συζητήθηκε όσο κανένα, προετοιμάστηκε όσο κανένα, ένα έργο που σε άλλες περιοχές κατασκευάζεται, ολοκληρώνεται, παραδίδεται και λειτουργεί μέσα σε 12 μήνες. Ένα έργο για το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει πόρους. Ένα έργο που όλοι ήξεραν ότι είναι η «αρτηρία» της Σπάρτης. Ένα έργο που ταυτίζεται με την φυσιογνωμία της πόλης. Ένα έργο που εξελίσσεται σε γάγγραινα της ζωής των Σπαρτιατών.
Αν αυτά δεν είναι αποδείξεις για τη διαχρονική ανεπάρκεια του Δήμου τότε ποια είναι; Ας είναι τουλάχιστον αιτίες απολογισμού και ανάληψης ευθυνών.
ΠΗΓΗ: pelop.gr